नेपालजस्तो देशमा जहाँ परम्परागत सीपहरूको गहिरो इतिहास छ । टेलरिङ अर्थात् सिलाइकटाइ व्यवसाय पनि एक प्रमुख परम्परागत पेशाको रूपमा स्थापित छ । लुगा सिलाउने यो पेसा केवल जीविकोपार्जनको साधन मात्र नभई सिर्जनशीलता, पहिचान र व्यक्तित्व निर्माणको मूल आधार पनि हो । यद्यपि आधुनिक समयको तीव्र प्रतिस्पर्धात्मक बजारमा टेलरिङ व्यवसाय परम्परागत ढाँचामा सीमित रहँदा यो पेसा दिनप्रतिदिन चुनौतीपूर्ण बन्दै गइरहेको छ । यही कारणले आज टेलरिङ व्यवसायमा आधुनिकीकरण (modernization) र व्यवसायीकरण (commercialization) आवश्यक भइसकेको छ।
बजारको प्रवृत्तिमा आएको परिवर्तन
विगतमा ग्राहकहरू केवल लुगा सिउन टेलरकोमा जान्थे। अहिले भने ग्राहकहरूको प्राथमिकता परिवर्तन भएको छ। उनीहरू अब फेसन, फिटिङ, ट्रेन्ड, कपडाको बनावट, र डिजाइनमा निकै सजग भएका छन् । मानिसहरू सजिलो, स्टाइलिस र ब्रान्डेड पहिरन खोज्न थालेका छन्। यदि परम्परागत टेलरिङ व्यवसायले समयसापेक्ष आफूलाई परिवर्तन गरेन भने, ग्राहकहरू रेडिमेड लुगा, फेसन ब्रान्ड र अनलाइन शपिङतर्फ मोडिने निश्चित छ ।
प्रविधिको प्रयोगबाट समय र गुणस्तरमा सुधार
आजको डिजिटल युगमा नयाँ प्रविधिहरूको प्रयोग गरेर टेलरिङ व्यवसाय अझ प्रभावकारी र प्रतिस्पर्धी बनाउन सकिन्छ। जस्तै:
• CAD Software (Computer Aided Design) को प्रयोगले डिजिटल स्केच तयार गर्न मिल्छ।
• 3D Body Scanning ले सटिक मापन लिन सजिलो बनाउँछ ।
• ऑनलाइन मापन फारम बाट टाढाबाट पनि अर्डर लिने सम्भावना हुन्छ ।
• इलेक्ट्रोनिक सिलाइ मेसिन हरुले गुणस्तरीय र द्रुत सेवा दिन सहयोग गर्छ ।
यी प्रविधिको प्रयोगले सेवा समयमै पुर्याउने, त्रुटि कम गर्ने, र ग्राहक सन्तुष्टि बढाउने सम्भावना बढाउँछ ।
व्यवसायीकरणबाट आर्थिक दिगोपन
टेलरिङ व्यवसायलाई व्यवस्थित रूपमा सञ्चालन नगर्दासम्म यो केवल गुजाराको पेसा मात्र हुन्छ । तर जब यसमा व्यवसायीकरण गरिन्छ, तब:
• नाम, लोगो, ब्रान्डको विकास हुन्छ ।
• शाखा विस्तार (फ्रेन्चाइज मोडेल) गर्न सकिन्छ ।
• बुटिक तथा अनलाइन स्टोर खोल्न सकिन्छ ।
• कर्मचारी व्यवस्थापन, लेखा प्रणाली, ग्राहक डेटाबेस तयार गर्न सकिन्छ ।
• मार्केटिङ, विज्ञापन, र डिजिटल प्रमोशनमार्फत ब्रान्डको मूल्य बढाउन सकिन्छ ।
यसरी व्यवस्थित व्यवसायीकरणबाट यस पेसालाई एक लघु वा मझौला उद्योगको रूप दिन सकिन्छ ।
युवा पुस्तालाई आकर्षण गर्न
परम्परागत व्यवसायहरूप्रति आजको युवापुस्ता कम आकर्षित देखिन्छ । यसको प्रमुख कारण हो — व्यवसायमा नवीनता, प्रविधि र सम्भावनाको अभाव । यदि टेलरिङ व्यवसायमा आधुनिक सोच, फेसन डिजाइन, डिजिटल प्लेटफर्म, र उद्यमशीलताको मिसनसहित आधुनिक मोडेलमा सञ्चालन गरियो भने, यो पेशा युवा पुस्ताको लागि पनि गर्वको व्यवसाय बन्न सक्छ ।
युवाले यो क्षेत्रलाई केवल सिलाइमा सीमित नराखी फेसन उद्यम, फेसन शो, फेसन ब्रान्ड, कपडा इन्फ्लुएन्सर आदि क्षेत्रमा विस्तार गर्न सक्छन् ।
प्रतिस्पर्धी बजारमा टिक्नको लागि
आजको बजारमा प्रतिस्पर्धा निकै तीव्र छ। रेडिमेड कपडा पसल, अन्तर्राष्ट्रिय फेसन ब्रान्डहरू, र अनलाइन बजारले परम्परागत टेलरिङ व्यवसायलाई चुनौती दिइरहेका छन्। यस्तोमा
• गुणस्तर
• समयपालन
• नयाँ डिजाइन
• सेवामा सहजता
• मूल्यमा पारदर्शिता
यी सबै पक्षमा ध्यान नदिई टिकिरहन असम्भव छ ।
त्यसैले टेलरिङ व्यवसायमा ब्रान्ड निर्माण, ग्राहक सेवाको सुधार, फेसन ट्रेन्ड अनुसार डिजाइन निर्माण जस्ता व्यवसायिक दृष्टिकोणहरू अनिवार्य रूपमा समावेश गर्नु आवश्यक छ ।
ब्रान्डिङ र प्रतिष्ठाको विकास
जब टेलरिङ व्यवसायलाई ब्रान्डको रूपमा अगाडि बढाइन्छ, तब व्यवसायको प्रतिष्ठा, विश्वास, र दायरा सबै बढ्छ। उदाहरणको लागि:
• “Raj collection ”, “Suit mala Tailor House” जस्ता नामले ग्राहकको मनमा छाप बसाल्न सक्छ।
• अनलाइन उपस्थिति (वेबसाइट, फेसबुक, इन्स्टाग्राम, टिकटक) बाट ग्राहक संख्या वृद्धि हुन्छ।
• सन्तुष्ट ग्राहकको प्रतिक्रिया प्रयोग गरी सामाजिक प्रमाण (social proof) प्रस्तुत गर्न सकिन्छ । ब्रान्डिङले व्यवसायलाई दीर्घकालीन रूपमा सुरक्षित र विस्तार गर्न सहयोग गर्छ ।
रोजगारी सिर्जना र सामाजिक प्रभाव
टेलरिङ व्यवसायलाई आधुनिक र व्यवसायिक बनाउँदा, त्यसबाट कुनै एक जनाको मात्र होइन, धेरै जनाको रोजगारी सुनिश्चित गर्न सकिन्छ । डिजाइनर, मेसिन अपरेटर, सिलाई सहयोगी, ग्राहक सेवा प्रतिनिधि, मार्केटिङ स्टाफ जस्ता विभिन्न पदहरूमा नयाँ रोजगारीहरू सिर्जना हुन्छन् ।
यसका साथै, टेलरिङ पेसाले समाजमा “कला र श्रमको सम्मान” कायम राख्न पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ ।
निर्यात र अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सम्भावना
यदि नेपाली टेलरिङ व्यवसायले गुणस्तरीय उत्पादन गर्न सक्यो भने, यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा निर्यात पनि गर्न सकिन्छ। नेपाली परम्परागत ढाका, हेम्प, थाङ्काको कपडाबाट तयार गरिएका फेसन डिजाइनहरू अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा माग भइरहेका छन् । त्यसैले, व्यवसायीकरणले निर्यातको ढोका खोल्न सहयोग पुर्याउँछ ।
निष्कर्ष
टेलरिङ व्यवसाय अब केवल सिलाइकटाइको परिभाषामा सीमित रहनु हुँदैन । यो एक सृजनात्मक, सम्भावनायुक्त, आधुनिक र उद्यमशील व्यवसाय बन्ने क्षमताले भरिपूर्ण छ । तर यसका लागि आवश्यक छ — आधुनिकीकरण र व्यवसायीकरण ।
